دارک وب بخش بسیار کوچکی از اینترنت است که از چشم اکثر افراد پنهان است؛ اما آیا این فضای تاریک و ناشناس بهشتی برای خلافکاران است یا نگهبانی برای حفظ حریم شخصی کاربران؟ با این مقاله همراه باشید.
اگر از طرفداران هری پاتر باشید، حتما نام کوچه ناکترن را به خاطر دارید که پر از مغازه‌هایی برای خرید و فروش وسایل خطرناک و غیرقانونی بود و افرادی هم که در این کوچه تاریک و مخوف پرسه می‌زدند، مشکوک و گاهی خطرناک بودند. چنین کوچه‌ای فقط در دنیای جادویی هری پاتر وجود ندارد و نمونه واقعی آن را می‌توان در دنیای خودمان نیز پیدا کرد: جایی به اسم دارک وب که البته حضور فیزیکی ندارد و فقط در اینترنت یافت می‌شود.
در دارک وب شاید خبری از کمد ناپدیدشونده دنیای هری پاتر نباشد، اما می‌توان در آن اسلحه، مواد مخدر، اسکناس تقلبی، حساب‌های هک شده نتفلیکس، نرم افزارهایی برای هک کردن کامپیوتر دیگران، اطلاعات ورود به حساب‌های بانکی، سنگ اورانیوم، مدارک دانشگاهی جعلی یا حتی قاتل قراردادی پیدا کرد.
البته برخلاف کوچه ناکترن که کاربرد آن تنها برای مقاصد شرورانه است، دارک وب فقط جای فعالیت‌های غیرقانونی نیست. مثلا در دارک وب می‌توانید عضو کلوب شطرنج بشوید یا به شبکه اجتماعی BlackBook بپیوندید که نسخه دارک فیسبوک است و هیچ اطلاعاتی از کاربر جمع‌آوری نمی‌کند. در ضمن، بسیاری از سازمان‌های معتبر نیز نسخهای از وب‌سایت خود را در دارک وب میزبانی می‌کنند تا کاربرانی که به حریم شخصی خود اهمیت می‌دهند، با نوعی شنل نامرئی به گشت‌و‌گذار در آن‌ها بپردازند.
و البته همان‌طور که دسترسی به کوچه ناکترن به‌راحتی امکان‌پذیر نیست، دسترسی به دارک وب نیز روش‌ها و پروتکل‌های خاص خودش را دارد که در این مقاله با آن آشنا خواهید شد.
عناوینی که در این مقاله خواهید خواند:
- دارک وب چیست
- ورود به دارک وب
- تاریخچه پیدایش دارک وب
- تفاوت دارک وب و دیپ وب
- مرورگر دارک وب
- موتور جستجوی دارک وب
- وب سایت‌های دارک وب
- خرید و فروش در دارک وب
- کارهایی که هرگز نباید در دارک وب انجام دهید
- آیا دارک وب غیرقانونی است؟
- فیلم و مستند دارک وب
- آینده دارک وب
دارک وب چیست؟
بدون شک دنیای اینترنت آنقدر بزرگ است که تقریبا بی‌انتها به نظر می‌رسد. در حال حاضر، بیش از ۲ میلیارد وب‌سایت در اینترنت وجود دارد و هر روز حدود ۵۰۰ هزار وب‌سایت جدید به این تعداد اضافه می‌شود. با این حال، این حجم از اطلاعات تنها «نوک کوه یخ» است و بخش عظیمی از اینترنت از دسترس کاربران عادی خارج است. به‌طور کلی، اینترنت از لحاظ سطح دسترسی کاربران به اطلاعات به سه ناحیه دسته‌بندی می‌شود:
- سرفیس وب (Surface Web): شامل صفحات وبی است که در موتورهای جستجو مثل گوگل ایندکس شده‌اند و برای عموم کاربران در دسترس هستند. در واقع هر چیزی که در گوگل قابل جستجو باشد، بخشی از سرفیس وب است و این بخش کمتر از ۵ درصد اینترنت را شامل می‌شود.
- دیپ وب (Deep Web): بخشی در اینترنت است که از چشم کاربران عادی پنهان است. برای مثال، آدرس ایمیل شما بخشی از دیپ وب است، چون توسط موتورهای جستجو ایندکس نشده است. دیپ وب حدود ۹۶ درصد اینترنت را شامل می‌شود.
- دارک وب (Dark Web): دارک وب بخش بسیار کوچکی از دیپ وب است که به عمد از دید عموم پنهان شده است. در دارک وب، ناشناس بودن حرف اول را می‌زند، برای همین فعالیت‌های غیرقانونی و جرائم به وفور در این ناحیه از اینترنت اتفاق می‌افتند.
نام دارک وب از دارک نت (darknet) گرفته شده است که زیرساختارهایی برای جلوگیری از دسترسی عموم به اطلاعات خاص است. برای مثال، به هر اطلاعاتی که دسترسی به آن، نیازمند خدمات یا اپلیکیشن خاصی است، «دارک»، یعنی تاریک می‌گویند.
دارک وب شبکه‌ای رمزنگاری شده و ناشناس است که با ارسال ترافیک جستجو و وبگردی کاربر از طریق هزاران گره شبکه در سراسر جهان، ردپای اینترنتی او را می‌پوشاند. در دارک وب، آدرس IP کاربر مخفی شده تا ردیابی ارتباطات اینترنتی او بسیار دشوار شود.
دارک وب محافظت از IP کاربر را با پنهان کردن آن در چندین لایه رمزنگاری شده و عبور دادن ترافیک او از میان شبکه‌ای از کامپیوترهای تصادفی انجام می‌دهد که هر یک از آن‌ها پیش از فرستادن داده به دستگاه بعدی، یک لایه رمزنگاری را حذف می‌کند؛ بدین ترتیب، اطلاعات به‌صورت کاملا رندوم و ناشناس منتقل می‌شود، به‌طوری‌که نمی‌توان مبدا، مقصد یا محتویات آن را شناسایی کرد.
دارک وب برخلاف تصور بسیاری از کاربران، فضای بسیار کوچکی است. تعداد وب‌سایت‌های موجود در دارک وب بین ۷ هزار تا ۳۰ هزار متغیر است و این رقم تنها ۰٫۰۳ درصد کل فضای اینترنت را تشکیل می‌دهد.
دارک وب تنها ۰٫۰۳ درصد کل فضای اینترنت است
تعداد کاربران روزانه دارک وب مشخص نیست، اما این تعداد نمی‌تواند عدد قابل‌توجهی باشد. پروژه تور که مسئول پنهان کردن هویت کاربران در دارک وب است، مدعی است تعداد کاربران روزانه این شبکه، ۲ میلیون نفر است و تنها ۱٫۵ درصد از کل ترافیک حاضر در این شبکه، از وب‌سایت‌های دارک بازدید می‌کنند.
در مورد دارک وب زیاد اغراق می‌شود. درست است که این فضا به خاطر ناشناس بودن کاربران، پتانسیل بالایی برای مقاصد مجرمانه دارد، اما تأثیر این جرائم در مقایسه با تمام جرائم سایبری که هر روز در اینترنت اتفاق می‌افتد، آنقدرها زیاد نیست. از طرف دیگر، دارک وب آنچنان که تصور می‌شود، خارج از دسترس قانون نیست. در سال ۲۰۱۱، بیش از ۳۰۰ کاربر دارک وب به خاطر فعالیت‌های غیرقانونی دستگیر شدند. در سال ۲۰۲۰، پلیس بین‌‌الملل ۱۷۹ فروشنده مواد مخدر فعال در دارک وب را در شش کشور شناسایی و دستگیر کرد.
اگر بخش مجرمانه دارک وب را کنار بگذاریم، این فضا پتانسیل زیادی دارد. در اصل کل اینترنت قرار بود همین باشد: فضایی خارج از کنترل دولت‌ها و قانون؛ جایی که ایده‌ها می‌توانست بدون ترس از کنترل شدن، به اشتراک گذاشته شود.
ورود به دارک وب
از آنجایی که نظارت قانونی بر دارک وب وجود ندارد، خطر آلودگی به بدافزار و سرقت اطلاعات توسط مجرمان سایبری بسیار بالاتر از گشت‌و‌گذار در اینترنت معمولی است. به همین خاطر، اگر تصمیم دارید به دارک وب وارد شوید، قبل از هر چیز مطمئن شوید روی سیستم‌تان نرم‌افزار آنتی ویروس قوی و مطمئنی نصب شده است. علاوه بر این، لازم است از ابزارهایی برای تغییر IP خود استفاده کنید تا حریم شخصی آنلاین‌تان حفظ شود و از شما در برابر برخی جرائم سایبری محافظت کند.
رایج‌ترین راه دسترسی به دارک وب استفاده از شبکه تور Tor است. تور مخفف The Onion Router (روتر پیازی) و نرم‌افزاری آزاد و رایگان است. تور ابتدا به عنوان پروژه‌ای آزمایشی توسط وزارت دفاع آمریکا در سال ۲۰۰۲ آغاز شد. دولت آمریکا این سامانه ناشناس و رمزنگاری شده را برای حفاظت از ارتباطات خود در برابر جاسوسی ایجاد کرد، اما کمی بعد، قابلیت‌های رمزنگاری آن توجه شرکت‌هایی را که دغدغه‌های امنیتی داشتند، به خود جلب کرد و این پلتفرم متن‌باز به سرعت همه‌گیر شد. سازمان‌های تبهکار سراسر دنیا نیز به پتانسیل این شبکه پی بردند و فعالیت‌های مجرمانه خود را به دارک وب منتقل کردند.
طرز کار تور ساده است. این سامانه از روش «مسیریابی پیازی» استفاده می‌کند که در آن پیام‌های کاربران در پشت چندین لایه رمزنگاری قرار می‌گیرد و بعد از داخل شبکه‌ای از سامانه‌ها و گره‌ها که به وسیله کاربران داوطلب در سراسر جهان راه اندازی شده، عبور داده می‌شوند. وب‌سایت‌هایی که در دارک وب میزبانی می‌شوند، دارای دامنه onion. هستند.
تور برای مخفی کردن هویت کاربر به گونه‌ای عمل می‌کند که هیچ یک از این سامانه‌های داوطلب به نشانی IP فرستنده و گیرنده دسترسی ندارند؛ به این صورت که هر یک از دستگاه‌های داخل شبکه تور که ترافیک کاربر از آن عبور می‌کند، فقط نشانی IP دستگاه قبلی را می‌خواند، اما نمی‌داند این پیام ابتدا از کدام دستگاه فرستاده شده و قرار است به کدام کاربر برسد.
به همین خاطر شبکه تور یکی از بهترین ابزارها برای ناشناس ماندن کاربران، جلوگیری از شنود ارتباطات و رهگیری اطلاعات ردوبدل شده بین کاربران اینترنتی است.
تاریخچه پیدایش دارک وب
همه چیز از اکتبر ۱۹۶۹ شد؛ زمانی که آژانس پروژه‌های پژوهشی پیشرفته دفاعی آمریکا (ARPA) به فکر توسعه طرحی برای راه اندازی شبکه ارتباطی کامپیوتری با استفاده از سوئیچیگ بسته‌های اطلاعات افتاد. این شبکه، آرپانت (ARPANET) نام داشت و ابتدا در کنترل دانشگاه‌های آمریکا برای تبادل اطلاعات بود؛ اما در سال ۱۹۸۹ به اینترنت تبدیل شد و دو سال بعد در دسترس عموم قرار گرفت.
تولد اینترنت اولین قدم در شکل‌گیری دارک وب بود، اما پیدایش و موفقیت دارک وب به دو عامل اساسی دیگر نیاز داشت: سامانه‌ای برای مخفی کردن هویت کاربران و ارز دیجیتالی غیرمتمرکز و خارج از کنترل دولت‌ها.
به منظور پنهان کردن هویت کاربران اینترنت، در سال ۲۰۰۲، نسخه آلفا و ناپایدار شبکه تور راه اندازی شد و یک سال بعد تنها با ۱۲ گره از سمت کاربران داوطلب در دسترس عموم قرار گرفت. پروژه تور از وزارت دفاع آمریکا آغاز شد، اما مدتی بعد، به پروژه‌ای متن باز و رایگان تبدیل شد که توسعه آن در سال ۲۰۰۸ به دست افرادی با این باور مشترک ادامه پیدا کرد: اینکه کاربران اینترنت باید دسترسی خصوصی به اینترنت بدون سانسور داشته باشند.
در سال ۲۰۰۹، نرم‌افزار استخراج بیت کوین برای عموم عرضه شد. با این حال، یک سال طول کشید تا از این رمزارز غیرمتمرکز در تراکنش اینترنتی استفاده شود: ۱۰ هزار بیت کوین برای خرید دو پیتزا!
سرانجام، در سال ۲۰۱۱ اولین بازار سیاه در بستر اینترنت ظاهر شد؛ بازاری به نام سیلک‌رود (Silk Road) که توسط راس اولبریکت، معروف به Dread Pirate Roberts، در دارک وب راه اندازی شد.
موفقیت سیلک‌رود مدیون ترکیب خلاقانه‌ی سامانه‌ی تور و بیت کوین بود که هم هویت کاربران و هم سابقه تراکنش‌های آن‌ها را از چشم همه مخفی می‌کرد. اولبریکت با به‌کارگیری سامانه رمزنگاری شده و رمزارز باور داشت بازار اینترنتی‌اش می‌تواند برای تمام کاربران محیطی امن، کاملا ناشناس و به دور از نظارت دولت فراهم کند. جای تعجب نبود که سیلک‌رود به سرعت جایی برای خرید و فروش مواد مخدر، اکانت‌های هکی و حتی اجیر کردن آدم‌کش تبدیل شد.
اما این بازار سیاه زیاد دوام نیاورد. اف‌بی‌آی در سال ۲۰۱۳ موفق شد سایت سیلک‌رود را مصادره و صاحب ۲۹ ساله آن را دستگیر و به حبس ابد محکوم کند. البته بعد از سیلک‌رود، بازارهای سیاه دیگری از جمله اولوشن (Evolution)، آلفابی (AlphaBay) و دریم مارکت (Dream Market) یکی پس از دیگری به دارک وب پیوستند و البته آن‌ها نیز مدتی بعد به سرنوشت سیلک‌رود دچار شدند.
با وجود دخالت پلیس و پیگرد قانونی، تا زمانی که تقاضا و تکنولوژی لازم برای این بازارها وجود داشته باشد، دارک وب همچنان به حیات خود ادامه خواهد داد.
تفاوت دارک وب و دیپ وب
اصطلاحات «دیپ وب» و «دارک وب» گاهی به جای هم استفاده می‌شوند، اما با هم فرق دارند. دیپ وب به هر محتوایی در اینترنت اشاره دارد که بنا به درخواست صاحب آن، توسط موتورهای جستجو از جمله گوگل، ایندکس نشده و در نتیجه اگر در گوگل جستجو کنید، آن را در نتایج جستجو نخواهید یافت. به‌طور کلی، دیپ وب شامل هر محتوایی است که برای دسترسی به آن باید پول داد یا از اطلاعات ورود به سیستم استفاده کرد.
اطلاعاتی مانند سوابق پزشکی، محتوای پولی، وب‌سایت‌هایی که نیاز به عضویت دارند و صفحات وب محرمانه شرکت‌ها تنها چند نمونه از مواردی است که دیپ وب را تشکیل می‌دهند. به‌طور تخمینی، دیپ وب بین ۹۶ درصد تا ۹۹ درصد کل اینترنت را شامل می‌شود. به عبارت دیگر، تنها به بخش بسیار کوچکی از اینترنت می‌توان از طریق یک مرورگر وب معمولی دسترسی پیدا کرد.
دارک وب در حقیقت زیرمجموعه‌ای از دیپ وب است که به‌طور عامدانه مخفی شده و برای دسترسی به آن نیازمند مرورگر خاصی به نام تور است. هیچ کس اندازه واقعی دارک وب را به‌طور دقیق نمی‌داند، اما بنا به تخمین‌هایی که زده شده، اندازه دارک وب تنها ۵ درصد کل اینترنت در نظر گرفته شده است.
در دارک وب، فعالیت‌های مجرمانه به خاطر مخفی بودن هویت کاربران، زیاد اتفاق می‌افتد، اما بسیاری از افراد از دارک وب تنها برای حفظ حریم شخصی خود استفاده می‌کنند و فعالیت آن‌ها به هیچ وجه مجرمانه نیست.
مرورگر دارک وب
تمام این فعالیت‌ها در بستر بازارهای آنلاین پر جنب‌و‌خروش شاید این تصور را در شما القا کند که گشت‌و‌گذار در دارک وب کار آسانی است، اما اصلا اینطور نیست. دارک وب فضایی به‌شدت به هم ریخته و آشفته است، چون تمام کاربران آن ناشناس هستند و برخی از آن‌ها به لطف این ناشناسی، به فکر کلاهبرداری از دیگر کاربران هستند.
دسترسی به دارک وب نیازمند مرورگر خاصی به نام تور (Tor) است که هویت کاربر را پنهان می‌کند. مرورگر تور درخواست کاربر برای ورود به صفحه وب را از میان چندین سرور پراکسی که توسط هزاران داوطلب در سراسر جهان راه اندازی شده، عبور می‌دهد و بدین ترتیب IP او را غیرقابل شناسایی و رهگیری می‌کند.
نحوه کار تور در مخفی کردن هویت کاربران تقریبا بی‌نقص و شاید حتی جادویی است، اما تجربه کار کردن با آن مثل خود دارک وب، غیرقابل‌پیش‌بینی، غیرقابل‌اعتماد و به طرز جنون‌آمیزی کُند و آزاردهنده است. با این حال، برای آن‌هایی که حاضرند با این مشکلات کنار بیایند، دارک وب منظره نسبتا امنی از آنچه در کوچه‌پس‌کوچه‌های تاریک و مخوف جوامع انسانی اتفاق می‌افتد، به نمایش می‌گذارد.
در کنار مرورگر تور، می‌توان از مرورگر DuckDuckGo برای دسترسی به دارک وب استفاده کرد که برای اینترنت عادی هم قابل استفاده است. DuckDuckGo برخلاف مرورگرهای دیگر، اطلاعات شخصی کاربر را جمع‌آوری نمی‌کند و آن‌ها را به اشتراک نمی‌گذارد. این مرورگر برای جستجوی ناشناس در اینترنت ایده‌آل است و چون می‌تواند لینک‌هایی با دامنه onion. را نمایش دهد، برای گشت‌و‌گذار در دارک وب نیز به کار می‌رود.
موتور جستجوی دارک وب
اگرچه برای دارک وب موتور جستجو وجود دارد، اما حتی بهترین آن‌ها هم نمی‌تواند همپای تغییرات مداوم و سریع این فضای آشفته بیاید. تجربه کار کردن با موتورهای جستجو دارک وب شبیه جستجو در اینترنت بیست، سی سال پیش است. برای مثال، Grams که بهترین موتور جستجوی دارک وب است، نتایج تکراری و اغلب نامرتبط با جستجوی کاربر را نشان می‌دهد. در ضمن، در اکثر مواقع هنگام بازدید از لینکی با ارور ۴۰۴ روبه‌رو خواهید شد.
نسخه دارک وب ویکیپدیا موسوم به Hidden Wiki هم روش دیگری برای جستجو در دراک وب است که به کاربر لینک‌های موجود در دارک وب را نشان می‌دهد. اما حواستان باشد روی هر لینک مشکوکی کلیک نکنید، چون هیدن ویکی فقط وب‌سایت‌های معتبر و امن را ایندکس نمی‌کند و ممکن است در این وب‌سایت به لینک‌هایی برسید که کلاهبرداری باشند یا سیستم شما را به بدافزار آلوده کنند.
وب سایت‌های دارک وب
وب سایت‌های دارک وب تقریبا شبیه هر وب‌سایت دیگری در اینترنت هستند، اما در عین حال تفاوت‌های مهمی دارند. اولین تفاوت، مدل نام‌گذاری آن‌ها است. آدرس سایت‌های دارک وب، به جای ختم شدن به دامنه com. یا co.، به پسوند onion. ختم می‌شوند که تنها از طریق مرورگرهایی مجهز به پروکسی‌های لازم مانند تور قابل دسترسی هستند.
وب سایت‌های دارک همچنین از اعداد و حروف به هم ریخته‌ای در URL خود استفاده می‌کنند که اغلب به خاطر سپردن آن‌ها غیرممکن است. برای مثال، آدرس سایت Dream Market، بازار سیاه اینترنتی که سال ۲۰۱۹ توسط پلیس بسته شد، این بود: eajwlvm3z2lcca76.onion
اکثر سایت‌های دارک وب را کلاهبرداران راه اندازی می‌کنند که مرتبط آدرس آن را برای فرار از دست قربانیان خود عوض می‌کنند. حتی فروشگاه‌های اینترنتی دارک وب که بیش از یک سال از فعالیت آن‌ها می‌گذرد، ممکن است یکباره ناپدید شوند؛ یا به این خاطر که صاحبان‌شان تصمیم می‌گیرند بعد از کلاهبرداری و به جیب زدن پول مشتریان خود، فرار کنند یا به این خاطر که این وب‌سایت‌ها به خاطر فعالیت‌های غیرقانونی، توسط پلیس بسته شده است.
مجریان قانون هر سال در پیدا کردن و تحت پیگرد قرار دادن صاحبان وب‌سایت‌هایی که در دارک وب خدمات و محصولات غیرقانونی ارائه می‌دهند، ماهرتر می‌شوند. سال ۲۰۱۷، پلیس سایبری از سه کشور مختلف موفق شد وب‌سایت آلفابی، بزرگ‌ترین سایت فروش مواد مخدر، را ببندد. این اتفاق اگرچه تأثیر بزرگی در کل شبکه دارک وب گذاشت، اما بسیاری از فروشندگان تصمیم گرفتند برای ادامه فعالیت خود به وب‌سایت‌های دیگر دارک وب مهاجرت کنند.
ماهیت ناشناس شبکه تور، سایت‌های دارک وب را به‌شدت نسبت به حملات دیداس (DDoS) آسیب‌پذیر می‌کند که طی آن ترافیک غیرواقعی روی سایت افزایش می‌یابد و موجب مصرف بیش از حد منابع سرور و در نهایت از دسترس خارج شدن سایت می‌شود. وب‌سایت‌ها برای جلوگیری از این حملات مرتب آدرس خود را عوض می‌کنند و این باعث می‌شود کیفیت جستجو به‌شدت متغیر باشد و بسیاری از محتوای جستجو شده، قدیمی و منسوخ شده هستند.
خرید و فروش در دارک وب
بازار دارک وب به لطف بیت کوین، رمزارزی که به دو طرف معامله امکان می‌دهد بدون آگاهی از هویت یکدیگر و خارج از کنترل دولت‌ها، در پلتفرمی قابل اطمینان خرید و فروش (بعضا غیرقانونی و خلافکارانه!) انجام دهند، به‌شدت رونق یافته است.
تقریبا تمام بازارهای سیاه در دارک وب از بیت کوین یا دیگر رمزارزها در تراکنش استفاده می‌کنند؛ اما این به این معنا نیست که خرید و فروش در این فضا برای کاربران عادی، صددرصد امن و بی‌خطر است. ماهیت ناشناس این فضا، انواع کلاهبرداران و سارقان را به خود جلب می‌کند، اما کسی که برای خرید مواد مخدر یا اسلحه به دارک وب مراجعه می‌کند، نباید انتظاری غیر از این داشته باشد.
فروشگاه‌های دارک وب دارای همان ویژگی‌های فروشگاه‌های اینترنتی عادی از جمله سیستم امتیازدهی، ثبت دیدگاه، سبد خرید و انجمن کاربری هستند، اما تفاوت‌های مهمی نیز وجود دارد. یکی از این تفاوت‌ها، کنترل کیفیت است. وقتی هم فروشنده و هم خریدار ناشناس هستند، اعتبار سیستم امتیازدهی زیر سؤال می‌رود. در چنین محیط بی‌سامانی، می‌توان به‌راحتی امتیازها را دستکاری کرد. به دفعات پیش آمده فروشندگانی که سال‌ها در بازار سیاهی فعالیت داشته‌اند، ناگهان و بی‌سروصدا، با رمزارزهای مشتریان خود ناپدید شده و با اسم مستعار دیگری مشغول به فعالیت در بازار سیاه دیگری شده‌اند.
اکثر ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی، نوعی خدمات سپرده‌گذاری ارائه می‌دهند که وجوه مشتری را تا زمان تحویل محصول به حالت تعلیق نگه می‌دارد. اما در دارک وب، در صورت بروز اختلاف نباید انتظار خدمات پشتیبانی دوستانه‌ای را داشته باشید. در ضمن، تمام ارتباطات در دارک وب رمزنگاری شده است، بنابراین حتی ساده‌ترین معاملات نیز به یک کلید PGP برای احراز هویت و حریم خصوصی نیاز دارد.
در فروشگاه‌های دارک وب حتی اگر معامله با موفقیت انجام شود، تضمینی برای تحویل اجناس خریداری شده نیست. بسیاری از این اجناس لازم است از مرزهای بین‌المللی عبور کنند و مسئولان گمرک به‌شدت نسبت به بسته‌های مشکوک حساس هستند. وب‌سایت خبری Deep.Dot.Web که در دارک وب میزبانی می‌شود، پر از ماجراهای دستگیری خریدارانی است که سعی داشتند از بازارهای سیاه اینترنتی خرید کنند.
کارهایی که هرگز نباید در دارک وب انجام دهید
- بازکردن وب‌سایت‌های مختوم به onion. با مرورگر عادی و استفاده نکردن از TOR
انجام این کار آدرس آی‌پی دستگاه را افشا خواهد کرد و هکرها به سیستم حمله خواهند کرد. برای اینکه طعمه‌ی هکرها نشوید، هنگام گشت‌زدن در دارک وب از مرورگر TOR استفاده کنید. نرم‌افزار TOR فعالیت‌ها و ارتباط‌ها را مخفی نگه می‌دارد و مطمئن است.
- استفاده از TOR بدون تغییر IP
TOR در گذشته، چندین‌بار دچار آسیب شده و برخی تلاش‌ها به افشا شدن آدرس آی پی کاربران منجر شده است. به‌همین‌دلیل، استفاده از ابزارهایی برای تغییر آی‌پی درکنار مرورگر TOR توصیه می‌شود.
- فعال‌کردن ماکروها و اسکریپت‌ها
فعال‌کردن اسکریپت‌ها مثل جاوااسکریپت در وب‌سایت‌های onion. بسیار خطرناک است. این وب‌سایت‌ها می‌توانند با اجرای اسکریپت‌ها و بدون آگاهی کاربر، سیستم او را به انواع بدافزارهای مخرب آلوده کنند. برخی از این بدافزارها به نمایش مکرر پاپ‌آپ‌های آزاردهنده یا حتی امکان کنترل کامپیوتر از راه دور منجر می‌شود. TOR به‌طور پیش‌فرض تمام ماکروها و اسکریپت‌ها را غیرفعال می‌کند.
- دانلود فایل از وب‌سایت‌های ناشناخته یا غیرمطمئن
هیچ فایلی را فقط به‌دلیل جذاب‌بودن محتوایش دانلود نکنید؛ مگر اینکه به وب‌سایت ارائه‌دهنده‌ی آن اطمینان کامل داشته باشید. باوجوداین، اگر واقعا به انجام این کار مجبورید، راه‌حلی ایمنی برایش وجود دارد. استفاده از ماشین مجازی (Virtual Machine)، مانند Virtual Box، سیستم‌عامل نصب‌شده روی ماشین مجازی را از سیستم‌عامل اصلی جدا می‌کند. این روش به‌اندازه‌ای مطمئن است که می‌توانید محتوای مدنظر خود را از دارک وب دانلود کنید.
- اشتباه‌گرفتن دارک وب با دیپ وب
دارک وب بخشی از دیپ وب است و دیپ وب لزوما برای فعالیت‌های مخرب استفاده نمی‌شود؛ اما موتورهای جست‌وجو به آن دسترسی ندارند. به‌عنوان مثال، شبکه‌‌های داخلی سازمان‌ها، اداره‌ها، دانشگاهها و دولت‌ها و نیز پایگاه داده‌های تجاری بخشی از دیپ وب هستند، اما کار خلافی در این وب‌سایت‌ها انجام نمی‌شود.
- گشت‌زنی به قصد کنجکاوی در دارک‌وب
اگرچه ورود به دارک وب به خودی خود غیرقانونی نیست و برخی کاربران تنها به نیت حفاظت از حریم شخصی وارد آن می‌شوند، اما اگر از خطراتی که در این فضا در کمین کاربران ناآگاه است، باخبر نباشید ممکن است دچار دردسرهای جدی و قربانی هک شدن، حملات سایبری و کلاهبرداری شوید یا به جرمی که متوجه نشدید مرتکب شدید، حتی مورد پیگرد قانونی قرار بگیرید.
- خرید با کارت اعتباری
خریدن محصول یا خدمات از دارک وب با کارت اعتباری بزرگ‌ترین اشتباه است. به‌غیر از بیت کوین و سایر رمزارزها، هیچ روش پرداخت دیگری ایمن نیست. مطمئنا هیچ شخصی دوست ندارد تراکنش خرید محصولی غیرقانونی را در فهرست تراکنش‌هایش داشته باشد.
- دوست یا دشمن شدن با کاربران دارک وب
معمولا کاربران مختلفی در دارک وب فعالیت می‌کنند. دوستی‌ها در این فضا واقعی نیستند و بهترین کار این است که تا حد ممکن از برقراری ارتباط با آن‌ها جلوگیری کنید.
آیا دارک وب غیرقانونی است؟
با تمام این حرف‌هایی که درباره دارک وب زده شد، شاید فکر کنید این فضا فقط مخصوص کارهای مجرمانه و فعالیت‌های غیرقانونی است؛ اما اینطور نیست. سامانه تور برای ایجاد کانال ارتباطی ناشناس راه اندازی شد و برای افرادی که به هر دلیلی می‌خواهند هویت خود را در فضای مجازی پنهان کنند، ابزار بسیار مفیدی است.
اگر می‌خواهید درباره حفاظت از حریم شخصی و رمزارز اطلاعات کسب کنید، دارک وب در این زمینه بسیار سودمند است. دارک وب شامل خدمات ایمیل رمزنگاری شده و مطمئن، آموزش نصب سیستم عامل ناشناس و نکات حرفه‌ای برای افرادی است که نسبت به حریم شخصی خود بسیار حساس هستند.
در دارک وب همچنین مطالبی وجود دارد که نظیر آن‌ها را می‌توان در وب‌سایت‌های عمومی نیز پیدا کرد؛ مثلا لینک به متن کامل کتاب‌های نایاب، سایت‌های افشاگری نظیر ویکی‌لیکس و حتی سایت بیت تورنت که مراجع قانونی بارها و بارها آن را تعطیل کرده‌اند، در دارک وب همچنان فعال هستند. حتی فیسبوک هم یک نسخه ناشناس در دارک وب دارد.
دارک وب برای برخی سازمان‌ها هم مفید است؛ مثلا پلیس سایبری با مانیتور کردن دارک وب، رد داده‌های به سرقت رفته در حملات امنیتی را می‌گیرد یا سازمان‌های خبری حواس‌شان به وب‌سایت‌های افشاگر در دارک وب است تا جریان‌سازی کنند.
فیلم و مستند دارک وب
یکی از ساده‌ترین و بهترین راه‌ها برای آشنایی بیشتر با دارک وب، تماشا کردن مستندها و فیلم‌هایی است که درباره این موضوع ساخته شدند. در بین فیلم‌های موجود، تماشای مستند دیپ وب (Deep Web) به کارگردانی الکس وینتر انتخاب خوبی است. این مستند در سال ۲۰۱۵ عرضه شد و درباره ماجرای اولین بازار سیاه دارک وب به نام سیلک‌رود، بیت کوین و سیاست‌های مربوط به دارک وب توضیح می‌دهد.
این مستند بلند، ظهور اینترنت غیرمتمرکز، رمزنگاری شده، خطرناک و خارج از دسترس قانون را با مصاحبه با اندی گرینبرگ، نویسنده سایت Wired، و امیر تاکی، توسعه‌دهنده پروژه بیت کوین، بررسی می‌کند. همچنین روایت این مستند بر عهده کیانو ریوز بوده است.
اگر داستان ظهور و افول سیلک‌رود، این امپراتوری اینترنتی مواد مخدر، برایتان جذاب است، می‌توانید فیلم Silk Road به کارگردانی تیلر راسل را نیز تماشا کنید که در سال ۲۰۲۱ عرضه شد. بخشی از این فیلم بر مبنای واقعیت و بخش دیگر برای اضافه کردن چاشنی هیجان به فیلمی در سبک تریلر است. کارگردان این فیلم سعی کرده به مخاطب تصویری انسانی‌تر از گرداننده این وب‌سایت دارک وب ارائه دهد.
مستند دیگری به نام Inside the Dark Web به کارگردانی مایکل ردفورد که در سال ۲۰۱۴ عرضه شد، به بررسی موضوع شنود اینترنتی و جمع‌آوری داده‌های شخصی کاربران می‌پردازد. در این مستند، تیم برنرز لی، مردی که به عنوان مخترع اینترنت شناخته می‌شود، معتقد است خطرات حریم شخصی اینترنت با گذر زمان بیشتر می‌شود. او در این مستند تأکید می‌کند خطرات نظارت اینترنتی از جانب انسان‌هایی نیست که رفتار کاربران را زیر نظر دارند؛ بلکه از جانب کامپیوترها و الگوریتم‌هایی است که در آن‌ها موجود هستند.
تمرکز این مستند بعد از نظارت دولتی به نهادهای تجاری و کسب‌وکارهای بزرگ معطوف می‌شود که تا جایی که می‌توانند از سابقه جستجو، ترافیک اینترنتی، عادت‌ها و علائق کاربران، اطلاعات جمع‌آوری می‌کنند و متناسب با منافع خود، یا از آن‌ها استفاده کرده یا آن‌ها را به شرکت‌های متفرقه می‌فروشند.
آینده دارک وب
درست است که در دارک وب فعالیت‌های غیرقانونی زیاد اتفاق می‌افتد و بسیاری دارک وب را مساوی با فضایی برای ارتکاب جرم می‌دانند، اما اینترنت عادی هم چندان خالی از فعالیت‌های غیرقانونی و کلاهبرداری نیست. از طرفی، این روزها هر وب‌سایتی که در سرفیس اینترنت بازدید می‌کنید، داده‌های شخصی شما را جمع‌آوری می‌کند و بدون رضایت شما به شرکت‌های مختلف می‌فروشد. گاهی ممکن است از وب‌سایت معتبری بازدید کنید که سیستم شما را به انواع بدافزار آلوده کند.
تصور کنید اگر کل اینترنت، دارک وب بود، تمام اطلاعات شخصی ما که شرکت‌ها برای دستیابی به سود می‌فروشند، کاملا محو می‌شد. اینترنت اولیه که آرپانت نام داشت، تنها با هدف برقراری ارتباط بین آزمایشگاه‌ها و دانشگاهها راه اندازی شد و اینترنت امروزی اگرچه با آرپانت تفاوت بسیاری دارد، اما تکنولوژی زیرساخت آن همان است. فکر بازطراحی اینترنت به عنوان ابزاری برای برقراری ارتباطات امن با حفظ حریم شخصی کاربران چندان بد به نظر نمی‌رسد. البته نظام سرمایه‌داری همیشه و در هر شرایطی، راهی برای پیشروی پیدا می‌کند و در بستر چنین اینترنتی، احتمالا شاهد روش‌های دیگری برای جمع‌آوری داده‌های شخصی افراد خواهیم بود.
به هر حال، نیاز به داشتن اینترنتی امن و ناشناس به‌شدت احساس می‌شود و عجیب نیست که در این فضا، سامانه تور و دارک وب بیش‌ازپیش رشد کرده‌اند. تعداد گره‌هایی که داوطلبان برای تغییر مسیر ترافیک در تور راه اندازی می‌کنند، رو به افزایش است و اگرچه تصور اینکه روزی دارک وب بتواند کل اینترنت را بگیرد، بسیار بعید به نظر می‌رسد، اما به قول قدیمی‌ها، کار نشد ندارد.
